Producttraceerbaarheid: wat is het en hoe wordt het toegepast?

Producttraceerbaarheid is een onmisbaar onderdeel van elke industriële activiteit geworden. Tegenwoordig voeren logistieke centra uiteenlopende taken uit zoals locatiebeheer, orderpicking, verzending van producten of zelfs het personaliseren van producten volgens de vraag van de klant.

De toename van het aantal SKU's in een magazijn leidt tot steeds complexere logistieke operaties. Hierbij kan een slecht beheer van inkomende en uitgaande goederen en van de toestand van de goederen leiden tot ernstige fouten en extra kosten voor het bedrijf.

Wat is producttraceerbaarheid?

Het begrip traceerbaarheid verwijst naar de opvolging van een product doorheen het volledige proces van productie, verwerking en distributie, vanaf de aanlevering van de grondstoffen voor de vervaardiging tot de aankomst bij de eindverbruiker.

Een goed systeem voor producttraceerbaarheid helpt om te voldoen aan:

• Kwaliteitsgarantie: door elk proces op te volgen vermindert het aantal fouten drastisch in het magazijn, waardoor de hoogste kwaliteit van de goederen voor de eindklant wordt gegarandeerd. Een voorbeeld omvat de productietaken in een magazijn. Wanneer een grondstof gebreken vertoont, kan men via een Warehouse Management Systeem traceren welk eindproduct met deze grondstoffen is geproduceerd en dus snel uit de handel worden genomen.
• Hygiënenormen: als men de traceerbaarheid van producten wil garanderen, moet men rekening houden met doeltreffendheid en hygiëne in elke logistieke fase. In dit verband maakt de invoering van een WMS in het magazijn het mogelijk te identificeren welk product of welk lot mogelijk gebreken vertoont op het vlak van productveiligheid (onderbreking van de koude keten, gemorste producten, slechte bewaring, enz.)
• Veiligheid volgens de geldende regelgeving: via producttraceerbaarheid wordt het gemakkelijker om te controleren of de specifieke wetgeving wordt nageleefd bij het ontwerp-, productie- en distributieproces van elk product.

Traceerbaarheid en wetgeving

Traceerbaarheid komt steeds vaker voor, zowel bij logistieke taken als om te voldoen aan de eisen van klanten en leveranciers. In sommige sectoren bestaat zelfs al specifieke wetgeving om de traceerbaarheid van producten te borgen.

Dit geldt voor voedsel. Volgens Europese verordening 178/2002 is traceerbaarheid een vereiste voor risicobeheer om een bepaald artikel in elk stadium van de productie, verwerking of distributie te kunnen traceren.

Sinds 2005 geeft de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid advies aan bedrijven (en geïnteresseerde consumenten) om de traceerbaarheid van levensmiddelen en diervoeders in alle stadia van de toeleveringsketen te waarborgen.

Maar niet alleen de agrovoedingssector moet de traceerbaarheid van zijn producten garanderen, ook de farmaceutische industrie. Hiervoor geldt een bijzonder wettelijk kader, vanwege de schade die de samenleving zou ondervinden door de verkoop van gebrekkige geneesmiddelen.

Zo verplicht het Spaanse Koninklijk Besluit 725/2003 van 13 juni 2003 fabrikanten, laboratoria en groothandelaars om alle essentiële gegevens mee te delen aan apotheken over de traceerbaarheid van een geneesmiddel:

• Ontvangen en geleverde hoeveelheid
• Datum van de transactie en vervaldatum
• Identificatiecode van het lot
• Stadia en processen die de producten hebben doorlopen in de toeleveringsketen

De internationale normalisatieorganisatie ISO regelt de traceerbaarheid van producten in verschillende normen. De ISO 9001-norm die geldt voor kwaliteitsbeheersystemen bepaalt zonder meer dat de staat van het product moet worden vastgesteld en gekend.

Voor sectoren met een grotere vraag naar traceerbaarheid, zoals de levensmiddelenindustrie, heeft de ISO in 2007 internationale norm 22205 gelanceerd, die een onderscheid maakt tussen bedrijven die zich inzetten voor traceerbaarheid in de keten voor menselijke voeding enerzijds en dierenvoeder anderzijds.

De oplossing: automatische traceerbaarheid

In de hedendaagse logistiek eisen steeds meer actoren gedetailleerde kennis van elke fase van de toeleveringsketen die een product doorloopt. Daarom vereist traceerbaarheid, tools die informatie nauwkeurig en snel registreren.

Voor het bewaken van de traceerbaarheid worden meestal doeltreffende methoden gebruikt, zoals barcodes of QR-codes bij de ontvangst en verzending van goederen in een magazijn, vooral wanneer er meerdere SKU's bij betrokken zijn.

Voor minder complexe operaties - bijvoorbeeld het ontvangen van goederen of orderpicking bestaand uit vele eenheden van één enkel SKU - hebben andere technologieën zoals RFID geleidelijk ingang gevonden. Hierdoor kan het proces worden gestroomlijnd en de productiviteit van het magazijn worden verhoogd.

Dus hoe kunnen we de traceerbaarheid van een product controleren zonder de efficiëntie van het magazijn te verlagen? Naast het verhogen van de productiviteit is het noodzakelijk om processen te automatiseren zoals opslag of orderpicking. Dit zorgt ervoor dat de hygiëne- en veiligheidsnormen voor zowel de goederen als de werknemers van het magazijn worden nageleefd.

Het gebruik van robotica in het magazijn zorgt voor een drastische verlaging van het aantal fouten in de processen, waardoor een kwalitatieve, soepele en efficiënte dienstverlening aan de eindklant mogelijk wordt.

Veel bedrijven combineren zelfs de automatisering en digitalisering van hun logistieke processen. De invoering van een Warehouse Management Systeem, zoals Easy WMS van Mecalux in fasen zoals opslag, verzending van goederen of orderpicking, optimaliseert de inzet van middelen en in het bijzonder het voorraadbeheer in elke fase van de toeleveringsketen.